International Film Festival Rotterdam 2015 zit weer in de lift! Weliswaar was het aanbod aan films minder, het bezoekersaantal steeg van 287.000 in 2014 naar 302.000 dit jaar. De editie van 2015 vond plaats van 21 januari tot en met 6 februari. Helaas verloopt de organisatie van de toegangsbewijzen bij het IFFR nooit zonder complicaties. Afgelopen november veranderde ik van e-mailadres en dat betekende dat ik ook geen persaccreditatie kreeg. Maar na wat heen en weer schrijven naar het IFFR en via filmdistributeur Cinemien lukte het mij toch om zeven films te zien.

IFFR 2015 in telegramstijl

Inherent Vice

Regisseur Paul Thomas Anderson (Boogie Nights, The Master) is op dreef in de geestige adaptatie van Inherent Vice naar het gelijknamige verhaal van schrijver Thomas Pynchon. Seventies-detective Doc Sportello (Joaquin Phoenix) ziet door de wietwalmen de zaak niet meer helder die hij moet oplossen. Terwijl bizarre ontwikkelingen zich opstapelen, slaat de verwarring toe. Een film als een roes: niet na te vertellen.

In elke privédetectiveserie op televisie mankeert de private eye wel iets. Hij heeft een neurose, is gescheiden, of ergens aan verslaafd. Doc, een gave rol van Phoenix, is vooral in de weer met wiet. In Inherent Vice, dat zich afspeelt in de hippie tijd in de jaren 70, onderzoekt Doc de vermissing van zijn ex Shasta (Katheline Waterstone) en haar minnaar, een bekende bouwmagnaat. Doc gaat op onderzoek uit. Tegen wil en dank wordt hij geholpen door een gefrustreerde politie rechercheur Bigfoot (Josh brolin), een maffiafiguur, een verklikker van de politie, hoertjes, en drugscriminelen etc.

+ De lange grappige conversaties refereren aan het filmwerk van Tarantino (Pulp Fiction). Het hippiegevoel is sfeervol en tastbaar. Hilarisch zijn de momenten in zijn onderzoek naar de vermiste figuren. Vooral de ontmoetingen met geheimzinnige figuren in achteraf straatjes, kantoortjes en restaurants worden prachtig weergegeven in een Film noir setting. Zinderend zijn de scènes van Doc met zijn Shasta. Zijn drugstaferelen, soms op het paranoia-achtige af, zijn erg grappig.
- Je raakt het spoor bijster in de verschillende verhaallijntjes en je hebt de neiging af te haken.

Le Meraviglie

Een dromerig verhaal over een gezin dat op een afgelegen boerderij van het land en de bijen leeft. Daar hoopt de botte pater familias Wolfgang (Sam Louwyck) dat zijn oudste dochter Gelsomina ooit op dezelfde kleinschalige wijze het imkerbedrijf zal voortzetten.
Hun chaotische leven komt onder druk te staan als het gezin gevraagd wordt mee te doen aan een wedstrijd om rol in een tv-commercial te winnen. Wolfgang ziet al die aandacht niet zitten maar voor de rest van het gezin vormt het een welkome afleiding van het leven op het land. Voor het eerst ontdekt de jonge Gelsomina dat ze iets anders wil dan haar vader. Regie: Alice Rohrwacher

                            

+ Een Familie Flodder. De worsteling om geld te verdienen, met de nodige mislukkingen, wordt op een documentaireachtige wijze neergezet. Gelsomina heeft als oudste dochter een leidende rol. We volgen haar. Hoe zij bijen in haar mond stopt is echt verbazingwekkend. Telkens worden er nieuwe figuren geïntroduceerd die iets aan het drama toevoegen. Zoals een pleegkind met een verleden, een vage broer van de vader, acteurs van de tv commercial enz.
- Het storende aan deze film is dat de vader erg eendimensionaal is neergezet en telkens optreedt als een boze man. Alles doet hij fout. Ook zijn niet alle karakters uitgewerkt, al wordt daar wel telkens een poging tot gedaan. Le Meraviglie (wonderen) is in zijn geheel realistisch van aard, maar dan eindigt het leeg en kaal. Veelzeggend einde maar onbevredigend.

Eden

Parijs 1992: literatuurstudent Paul (Félix de Givry) droomt van een carrière als dj in de Garage muziek. Met zijn vriend Stan vormt hij het dj duo Cheers. Hun elektronische dance heeft weinig succes. Tegen het eind van het decennium belandt Paul in een depressie, terwijl ook zijn cocaïnegebruik hem geen goed doet.
Regisseur Mia Hansen-Løve, die het verhaal baseerde op het leven van haar broer en medescenarist dj Sven Love, laat zien hoe het Paul in twintig jaar is vergaan. Hoe hij zich ontwikkelt van partyganger tot organiserend dj, hoe de euforie van drugs, muziek en liefde heel gemakkelijk kan omslaan in de deceptie van financiële tegenslagen, drugsverslaving en depressie. 

+ Helder en chronologisch volgen wij Paul; hoe hij en zijn vrienden een elektronische dance sound opstarten. Ze hebben kleine succesjes in discotheken, geven feestjes en maken kennis met belangrijke figuren uit de dj-business. Herkenbaar is de pakkende muziek. Terloops heeft Paul vriendinnen. Zijn leven is oppervlakkig en inherent aan de scene.

- Het drugsgebruik en het leven er omheen is niet verrassend en van verre zie je dat het misgaat. Matig acteerwerk.

Chigasaki Story

Chigasaki Story, van de Japanse filmmaker Misawa Takuya is vederlicht en heeft niet één overheersende verhaallijn. Tijdens een weekend komen studenten en leraren samen in een ouderwets strandhotel vanwege een bruiloft. Het is het hotel Chigasakikan, waar de filmmeester Ozu Yasujiro zich terugtrok om zijn scenario's te schrijven. Het is niet zo dat de regisseur zomaar Ozu navolgt; hij lijkt ook goed naar speelse Franse klassiekers te hebben gekeken.
Tussen de diverse personages in het hotel spelen onderhuids, en soms even openlijk, oude en nieuwe irritaties en verliefdheden.

+ De geologie student en schoonmaker van het strandhotel is het lijdend voorwerp in dit filmverhaal. Hij wordt uitgebuit en is onderdanig naar de gasten. De gasten kennen elkaar. Ze roddelen en er is een onderlinge spanning waar je niet de vinger op kunt leggen. Je hebt het gevoel alsof je naar een Japanse soap zit te kijken.

- Als de personages wat meer karakter hadden gekregen, was er meer spanning. En meer inhoud en betekenis. Er zijn geen intieme filmscènes, waardoor het afstandelijk blijft.

 

Atlantic

De jonge Marokkaanse visser Fettah wordt verscheurd tussen twee werelden. Zijn arme maar vertrouwde geboortedorp aan de Atlantische kust versus  de onbekende, opwindende sfeer van de rijke en intrigerende Europese surfers die elke zomer naar zijn dorp komen. Tijdens een van die zomers raakt hij bevriend met Alexandra (Thekla Reuten). Na haar vertrek voelt het dorp voor Fettah meer dan ooit als een gevangenis. Hij besluit naar Europa te gaan - op zijn surfplank. Het is een lange, gevaarlijke en eenzame tocht, 300 mijl over de open oceaan. Elke golf brengt nieuwe gevaren en twijfels. Dromen en herinneringen gaan met hem aan de haal. En elke dag is de horizon even ver weg.

+ Mooie film. Je kruipt in de huid van Fettah. Je gaat mee in zijn surfavontuur. De film wordt verteld in flashbacks. Dichtbij zie je de armoede van zijn familie maar ook de saamhorigheid, de liefde voor elkaar en het respect. Sterk dynamisch cameragebruik. Het gevecht met de elementen op zee associeer je ook met Life of Pi.
- Atlantic is een somber verhaal; bijna fatalistisch. Het blijft vaag hoe zijn moeder aan haar einde is gekomen. Dat maakt het niet minder interessant, maar zijn innerlijke gesprekken met haar - een psycholoog zou het freudiaans noemen - gaan net iets te ver.

The Duke of burgundy

Iedere ochtend fietst huishoudster Evelyn welgemoed naar het statige landhuis van Cynthia (Sidse Babett Knudsen, bekend van de Deense televisieserie Borgen). Daar wordt ze niet bepaald vriendelijk onthaald. Bits snauwt Cynthia haar opdrachten toe; wanneer iets haar niet zint, volgt straf. De twee blijken verwikkeld in een langdurige sm-relatie. Cynthia, een keurige lepidopterologe oftewel vlinderkenner, lijkt de dominante partij. Maar al snel onthult regisseur Peter Strickland dat schijn bedriegt. In werkelijkheid is het Evelyn die via opdrachtkaartjes nauwkeurig haar fantasieën aan Cynthia oplegt. Dit tedere liefdesverhaal, dat zich afspeelt in een weelderige vrouwenwereld, is sensueel en suggestief, vaak komisch, en door de vintage erotische stijl een genot voor het oog.

+ Prachtige opbouw van spanning door deze uitstekende actrices. De vintage erotische filmopnames doet je denken aan de films van David Hamilton (Billitis). Het mislukken van sm-opdrachten zijn erg grappig en leggen goed weer de relatie van de twee. Opmerkelijk is het wereldje van vlinderkenners, allemaal aantrekkelijke vrouwen. Aantrekkelijke muziek met experimentele vlinderbeelden.
- Het telkens in beeld brengen van dezelfde opdrachten raak je als kijker verzadigd.