‘Veel liefs uit Rusland’ rijk aan historische feiten

Fotobron: Theater Kern

Een specialiteit van Theatergroep de Kern zijn toneelstukken over historische of hedendaagse belangrijke vrouwen, zoals Belle van Zuylen en Koningin Juliana. In hun nieuwe productie ‘Veel liefs uit Rusland’ speelt Catharina de Grote de hoofdrol. Deze keizerin regeerde van 1762 tot 1796 tijdens de Verlichting en hield van kunst en jonge mannen. Eén daarvan was generaal Grigori Potemkin.

Journaliste Sophie (Ineke ter Heege) schrijft over het cultuurbeleid van Rusland en ontmoet in de Hermitage in St. Petersburg conservator Alexej (Jan-Jaap Janssen). Ze worden verliefd maar hebben allebei een moeizame relatie met een ander. Vooral Alexej met zijn jeugdliefde en dominante vrouw, parlementslid Olga (Margreet Heemskerk). Een portretschilderij van Catharina en Potemkin is in het bezit van de Hermitage. Het schijnt afkomstig te zijn van het, in het echt, gezonken Nederlandse schip Frau Maria in 1771 voor de kust van Finland. Aan de hand van dit dubbelportret onderzoeken Sophie en Alexej, met denkbeeldig spel en kostuums Catharina’s liefdesleven, en die van hun zelf.

‘Veel liefs uit Rusland’ is rijk aan historische feiten maar schuwt ook niet om de hedendaagse Russische politiek en hun cultuurbeleid kritisch te behandelen. Intellectuele uiteenzettingen worden snel en luchtig afgewisseld door de relatieperikelen van de personages. We zien hoe Sophie zonder discretie telefonisch bekvecht met haar vriend en Alexej wordt afgeblaft door zijn vrouw Olga. Lange mooie kleurrijke schilderijen (Wies Jansen) op wieltjes vormen een dynamisch decor in een verder weinig zeggende mise-en-scène.

Bijna ongemerkt belanden we in de wereld van Catharina met haar Verlichte ideeën en liefdesleven met Potemkin. De Kern speelt knap met verschillende realiteiten die ze telkens onderbreken met humor. Het is meestal Olga die bijvoorbeeld verkleed als troonopvolger Peter de III de toenmalige man van Catharina, doet alsof ze uit de dood is opgestaan en opkomt voor de boeren. Eén van de fragmenten die Heemskerk sterk en makkelijk speelt.
Wat op de loer ligt in deze voorstelling is de overkill aan geschiedenisinformatie. Liever meer taferelen van hartstocht dan alle belangrijke namen herinneren uit de Verlichting en Schilderkunst. In de laatste scènes wanneer de keizerin en haar generaal uit elkaar gaan, ligt de nadruk minder op de historie en begrijp je, met warm spel van ter Heege en Jansen, hoe de machtsverhoudingen in hun liefdesrelatie liggen.

‘Veel liefs uit Rusland’ door Theatergroep de Kern, regie: Evert Zwaab. Gezien: 12 januari, première. Speeldoos Baarn. www.theatergroepdekern.nl

Eerder gepubliceerd in de Gooi- en Eemlander op 14 januari 2010