 |
| Gustav Leonhardt kreeg in 2009 eremedaille Foto: ANP |
In deze maand mei wordt dirigent, organist, en klavecinist
Gustav Leonhardt, één van de grondleggers van de oude muziek, tachtig jaar. Om
dit te vieren bedacht hij, samen met de Nederlandse Bachvereniging, een meiconcertprogramma
met Pinkstercantates van zijn meest bewonderde componist Johan Sebastian Bach.
Bijna onopgemerkt liep Gustav Leonhardt afgelopen zaterdagavond in de Grote
Kerk van Naarden naar zijn dirigentenplek. Hij had lange tijd niet gedirigeerd,
maar zijn formele houding die geheel ten dienste van de muziek staat, dwong
meteen respect af. Heel bekend waren de vier cantates, die voor een volle kerk
werden gespeeld, niet. Ook niet uitgesproken indringend. Dat lag niet aan de
muziek of aan de uitvoerenden, maar
eerder aan de zware religieuze context van de cantates. De indrukwekkendheid
kwam van Leonhardt zelf: met een dynamische directie gaf hij ons een sterke
muzikale evenwichtige uitvoering; waarbij hij nergens in kracht had ingeboet.
Vooral in de duetten van de cantates zoals in het driedelige
‘Nun danket alle Gott’, schitterden de bas Peter Harvey en de sopraan
Maria Keohane. Keohanes warme timbre mengde bijzonder fraai met Harveys lichte
basgeluid, maar ook met de manlijke alt Robin Blaze in het lange ‘Erwünschtes
Freudenlicht’ smolt het kleurrijk samen. Hun samenzang straalde een groot
geloofsgeluk uit met veel lachjes en elkaar liefdevol aankijken.
Nog meer muzikaal krachtsvertoon in deze cantate vertoonde
de tenor Charles Daniels die met expressie en gepaste overgave in de
recitatieven en aria’s ‘het woord’ verkondigde. Prachtig was de traverso die
hem in zijn tenoraria begeleidde in een statig dansachtig ritme.
Wat luchter van tekst is de korte cantate ‘Erhöhtes
Fleisch un Blut’. De muziek hierin, met name de tenoraria met zijn lastige
toonschakeringen, is minder toegankelijk. Toch schakelde Daniels moeiteloos
over van hoog naar laag.
Na de pauze volgde de cantate ‘Es ist dir gesagt, Mensch was
gut ist’ Deze cantate sommeert de luisteraar tot devotie in woord en daad. Een
stelligheid die goed naar voren kwam in de bas arioso ‘Es werden viele zu
mir sagen an jenem Tage’ Harvey begon zeer fel, waar hij zijn strengheid sterk
wist te etaleren, en blonk vooral uit met zijn staccatoachtige passages die
instrumentaal werden beantwoord door het orkest. Het koor met twaalf leden
klonk niet altijd even coherent, maar in deze cantate liet het zich van zijn
beste kant horen. Met het laatste strak gezongen koraal ‘Gib, dass ich tu
mit Fleiss’ namen we waardig afscheid van Leonhardt. Er werd niet
geapplaudisseerd, dat wilde de oude meester niet. Met zijn rug naar ons toe
schuifelde hij stilletjes weg, net zoals hij gekomen was.
De Nederlandse Bachvereniging o.l.v. Gustav Leonhardt
Programma: cantates rondom Pinksteren van J. S. Bach
Nun danket alle
Gott, BWV 192
Erwünschtes
Freudenlicht, BWV 184
Erhöhtes Fleisch
un Blut, BWV 173
Es ist dir
gesagt, mensch, was gust ist, BWV 45
Met medewerking: Maria Keohane (sopraan), Robin Blaze (alt),
Charles Daniels (tenor), en Peter Harvey (bas) Gehoord: 17 mei Grote Kerk te Naarden
Eerder gepubliceerd in de Gooi- en Eemlander op 19 mei 2008
Geen opmerkingen:
Een reactie posten