Idyllische Winterreise tijdens midwinternacht

Winter geschilderd door Jan Tinholt

Je zou niet verwachten dat er mensen zijn die met drie graden onder nul naar een openluchtconcert gaan om te luisteren naar liefdesverdriet in een sneeuwlandschap. We hebben het over de liederencyclus de ‘Winterreise’ van Franz Schubert (1797-1828), die werd uitgevoerd tijdens midwinternacht in openluchttheater Cabrio te Soest. Ja, het was koud maar het zag er fantastisch winters uit. De brandweer had voor de gelegenheid de tribune van het theater volgespoten met schuim en de kunstsneeuw was niet van echt te onderscheiden. De idylle was compleet toen bas Marc Drost en pianist Jacco Lamfers aan de rand van het theater met paard en arrenslee acte de présence gaven. Het publiek, dat op een prettig verwarmd overdekt podium zat, vond het prachtig. Twee jaar voor zijn dood schreef Schubert de ‘Winterreise’, die gebaseerd is op 24 gedichten van Wilhelm Müller. Schubert schreef met deze liederencyclus een hoogtepunt in de Weltschmerzromantik. Als eerste liet hij horen wat liefdesleed bij een mens teweeg kan brengen in een scala van heftige emoties zoals afscheid, verdriet, berusting en doodsverlangen.  Drost en Lamfers wisten dit allemaal goed te vertolken en om de synthese tussen muziek en tekst nog eens te versterken werden er afbeeldingen vertoond op een groot projectiescherm. Bij elk lied een afbeelding van een abstract figuur afgewisseld met een zelfde figuur in naïeve stijl. Deze schilderijen vormden niet altijd een meerwaarde -ze leidden eerder af. De volle aandacht ging naar Drost. Zijn basstem heeft een mooi warme timbre dat fraai kleurt in de lage donkere tonen. Af en toe leek hij moeite te hebben met hoge passages, maar dat kan ook aan de kou hebben gelegen. De dramatische handgebaren van de zanger werkte daarentegen juist ondersteunend. Als duo waren zanger en pianist perfect op elkaar ingespeeld; geen enkele inzet werd gemist.

Tijdens de pauze was het vanwege de drukte dringen geblazen om aan de warme Glühwein of chocolademelk te komen. Opgewarmd volgden we daarna opnieuw het sneeuwpad van de getormenteerde figuur. Uit de stad en vergezeld door een kraai vindt hij de weg naar een graf. Wat legde Drost een gevoel in ‘Die Nebensonnen’ je kreeg extra koude rillingen van ontroering bij de woorden: ‘Im Dunkel wird mir wohler sein’. Het laatste lied ‘Der Leiermann’(de man met de lier) wordt door muziekkenners gezien als een muzikale gids op weg naar de dood. Of gaat het juist over de wil om verder te leven? Met ‘Der Lindenbaum’ als toegift waarbij iedereen mee mocht zingen, kon je alleen maar denken aan nieuw leven. Immers, de zon zal vanaf nu weer langer gaan schijnen. 

Openluchtconcert van de ‘Winterreise’ van Franz Schubert. Met uitvoerende Marc Drost (bas) en Jacco Lamfers (piano). Schilderijen van beeldend kunstenaars Jan Tinholt en Anne Lamfers. 

Georganiseerd door Stichting Openluchttheater Cabrio Soest. Tijdens de midwinternacht op 22 december

Eerder gepubliceerd in de Gooi- en Eemlander op 24 december 2007